lunes, 1 de febrero de 2016

¿ ES LA ENFERMEDAD UN CAMINO ?

Resultat d'imatges de la enfermedad como camino




Escrito por Luis Roca Jusmet

 Hace ya muchos años que circula una especie de " libro de culto " que se llama "La enfermedad como camino". Los dos autores son alemanes: uno es Thordwarld Dethlefsen, especialista en esoterismo, y el otro es Rüdiger Dahlke, médico y psicoterapeuta. Fue escrito en 1983 y ha tenido innumerables ediciones. Se subtitula "Una interpretación distinta de la medicina" y plantea tres hipótesis fuertes :

1) La enfermedad no es algo contingente sino algo necesario que tiene un sentido para el que la padece. Sentido en el doble aspecto de finalidad y de valor
2) La curación es un camino positivo que nos conduce a la armonía. La enfermedad es, por tanto, un camino para la perfección
3) Toda enfermedad orgánica expresa una perturbación espiritual.

  Nietzsche ya vio con claridad que la astucia del cristianismo era plantear que el sufrimiento, el dolor, la enfermedad tenían un sentido. Lo peor de la desgracia para el que la padece es, ciertamente, que no tenga ningún sentido. Para el materialista Nietzsche esta era la trampa: la ilusoria creencia de que lo que nos pasa tiene un sentido. Lo mismo planteó anteriormente Spinoza : la finalidad es una ficción humana, todo lo que sucede responde a una cadena necesaria a la que los humanos queremos dar un sentido que no tiene.

 Los autores recogen, ciertamente, algunas medias verdades pero para conducirnos por el camino del error, que quiere presentar como verdadero un discurso ficiticio. Voyu a sintetizar su planteamiento :
 El hombre es un cuerpo vivo informado por un espíritu que genera energía vital y esta da vida al cuerpo. El cuerpo es, por tanto, receptor de una información espiritual que si es armónica le proporcionará salud y si no lo es le llevará a la enfermedad. La enfermedad física está causada por un desorden espiritual que genera una mala información que perturba el cuerpo. El síntoma es una señal de este desorden, por lo que nos da una información valiosa. Es, por tanto, un aliado, no un enemigo a combatir y eliminar. No hay que combatir la enfermedad sino transmutarla en una vía para la armonía. La enfermedad es siempre una despolarización que provoca una escisión . El camino de la salud pasa por recuperar la unidad originaria perdida. Esto nos lleva a la teoría de Jung sobre la sombra. La sombra es lo que no queremos, lo que no soportamos y por tanto rechazamos. El cuerpo manifiesta con los síntomas lo que excluimos de nosotros mismos. Hay que aceptarlo Todo para darle Luz. Es la Vía del Amor y de la Unidad. Hay que rechazar el maniqueismo del Bien contra el Mal. La vida se transforma porque nuestra conciencia ( espíritu) contiene lo que aprendemos en cada una de nuestras existencias. La muerte física da paso a que nuestro espíritu-conciencia se reencarne en otro cuerpo, con todo lo que ha aprendido y tiene que aprender.

 Hay que volver, plantean los autores, a la teoría aristotélica de las causas. La ciencia moderna solo considera la causa eficiente, es decir, el proceso que produce algo, pero no la causa final. Hay que volver al porqué y no al cómo para entender la enfermedad. Por otra parte hay que entender la enfermedad desde la analogía. A cada órgano le corresponde un determinado conflicto. Hay que seguir entonces unas reglas para interpretar la enfermedad. Hay que interpretar los síntomas desde el sentido : causalidad final y la analogía. Trasladar  el síntoma al plano psíquico, escucharlo. Hay que analizar el tiempo, la situación anímica. El enfermo ha de preguntarse que es lo que impide el síntoma y a que le obliga. Cuando una explicación es acertada, siempre nos duele y nos resistimos. Hay que abrir los ojos para entender lo que nos ocurre y avanzar en nuestro aprendizaje. Los síntomas nos enseñan el camino, porque el camino del aprendizaje es el camino del dolor. Nuestra sombra es a la vez kármica y biográfica. Eliminar nuestra sombra significa aceptar lo que no aceptamos, no toleramos, no soportamos de nosotros mismos. No hay que resistirse, hay que aceptar el dolor de la curación porque es en nuestra mente, con nuestra actitud, como nos podemos curar. La enfermedad es una bajada a los infiernos donde, en la noche más negra, podemos encontrar la luz. El sufrimiento es la vía del conocimiento.

 A partir de aquí el ensayo va desarrollando, por la vida de la analogía, una interpretación del sentido de las enfermedades. Por ejemplo, una propensión a la infección quiere decir que hay conflictos no resueltos y que cada nueva infección es una llamada de atención sobre ellos. Las enfermedades oculares que hay algo que no queremos ver, las auditivas que hay algo que no queremos oír.

  El conjunto me parece un despropósito, aunque vale la pena analizar el porqué. 
 El libro parte de medias verdades y los desarrollos que hace a partir de estas medias verdades son completamente erróneos. Elabora una formación discursiva totalmente especulativa y sincrética, en los peores sentidos de ambos términos. Parte de un espiritualismo que me parece, hoy, poco consistente por su carácter ligado a una teoría de la reencarnación todavía más poco fundamentada. Incluso desde posturas espiritualistas tradicionales, como la que mantiene por ejemplo René Guenón, la teoría de la reencarnación es un anacronismo de las corrientes teosóficas del siglo XIX, que distorsionan lo que plantea el hinduismo o el budismo auténtico. Toda la retórica sobre la Unidad y la Polaridad me parece igualmente poco fundamentada y tampoco se sabe exactamente que es lo que quiere decir. Jung. del que parten, es muy discutible pero me parece que hacen, además, un mal uso de sus formulaciones. 
 Las consecuencias de esta perspectiva son nefastas porque convierte al enfermo en totalmente responsable de su enfermedad. Pero además esta responsabilidad se plantea en unos términos que van más allá de su propia biografía. Es como la teoría de las castas del hinduismo, que hace que los parias ( los intocables) acepten su situación como efecto de lo qee ellos han hecho en vidas anteriores. No hay un planteamiento social de lo que puede conducir a determinadas enfermedades y la necesaria reflexión política para superarlas. Por ejemplo, las condiciones de vida y de trabajo de los miembros de una determinada clase social. Hay una valoración positiva de la enfermedad y del dolor que me parece injustificable. Hay que aceptar estoicamente lo que no se puede cambiar pero haciéndolo con la serenidad del que no combate lo imposible pero al mismo tiempo sí lo que puede cambiarse. El dolor no es bueno. Es inevitable pero en la medida de lo posible lo hemos de evitar. No creo que el camino de aprendizaje de la vida pase por el dolor, aunque evidentemente en la vida hay dolor y hay que aceptarlo como un hecho.
 Veamos ahora los enunciados de los que parten que considero verdaderos :
 Los síntomas son manifestaciones de un conflicto más profundo. No son el problema sino una consecuencia de él y sirven para indicarnos que algo va mal ( que no es necesariamente el síntoma). 
 El hombre es una totalidad y e importante situar los síntomas en el conjunto. La medicina está muy especializada y pierde la visión global del enfermo. 
 Los enfermos son sujeto portadores de una enfermedad, no enfermos-objeto. 
 Una  parte de las enfermedades físicas puede tener causas psicosomáticas.
 Estos tres enunciados. que cpnsidero verdaderos,explican el malestar actual de muchos enfermos con la medicina convencional. Por una parte la medicina ha avanzado mucho a nivel tecnológico pero en este camino se ha perdido el sujeto de la enfermedad. Esto hace que muchos pacientes recurran a todo tipo de las llamadas medicinas alternativas.

  Me parece que hay que criticar la medicina actual. Hay que reivindicar la subjetividad del enfermo, la visión global de la salud y la enfermedad, incluso el síntoma como manifestación de lo que hay que combatir y no como si fuera el problema en sí. Hay que entender el carácter psicosomático de muchas dolencias y preguntarnos sobre la manera como vivimos cuando nos aqueja una enfermedad que podría serlo. Pero hay caminos mucho más interesantes para hacerlo. Luis Chiozza, por ejemplo, es médico y psicoanalista y nos ofrece un planteamiento mucho más interesante. Es el de considerar que el inconsciente puede apuntalar una afección orgánica para manifestar un conflicto. No se trata de que lo cause, sino que se apoye en él. El psicoanálisis si puede ser serio para entender lo que nos pasa a partir de síntomas físicos, si es el caso. Y es importante que cada cual subjetivice sus dolencias, que las enmarque en su contexto biográfico. Pero pasar a creerse lo que plantea el libro me parece un despropósito. Como decía Chesterson, "Cuando dejemos de creer en Dios nos creeremos cualquier cosa". 

17 comentarios:

  1. Hacer responsable a una persona enferma de su enfermedad me parece como mínimo cruel, simplificar de esta manera como hace el libro y generalizar creando culpabilidad en el enfermo es condenar a quién bastante desgracia tiene con lo que el azar le ha dado.

    Creo que donde dice "el sufrimiento es la via de conocimiento" debería decir "la experiencia es una de las vias de conocimiento"
    La enfermedad no nos hace aprender, nos hace canviar, canviar inevitablemente para adaptarnos a nuevas realidades, pero a veces, casi siempre, nos hace canviar sin nosotros haberlo querido y por lo tanto nos hace menos libres al no permitirnos elegir el camino a tomar.

    y en último caso, con el que disiento, en el que se considerase el sufrimiento via de conocimiento y la enfermedad un aprendizaje.., señores quién quiere aprender de esta manera? yo desde luego NO.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Hola Lolita Lagarto. me alegra volver a saber de tí. Con las idas y venidas de mi blog al final había desaparecido tu blog, que me gusta mucho mucho y vuelvo a incorporar en mis links de interés. Tu comentario me parece muy lúcido.
      Un abrazo

      Eliminar
  2. En este tipo de posts me parecería relevante que algún médico o práctico de la sanidad se expresara. Imagino que pido imposibles, los médicos españoles no se dedican a "pensar" sobre lo que hacen y su "sentido"...pero sinceramente me gustaría leerlo. Ya hemos hablado otras veces de la "falta" de humanidad, burocratismo, funcionarización en el peor de los sentidos. No hay lugar para la poesía con muchos pacientes...pero estoy segura de que si, por mucho trabajo que tuvieran,desarrollaran un poco más el "oído humano" para el malestar ajeno la eficacia de sus conocimientos científicos aplicados se vería incrementada. En la enfermedad, sea cual sea el origen, psi o fisico o los dos, te ves débil y necesitado más que nada de que te levanten la moral.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Bueno, Ana, con algunos médicos he hablado y por supuesto no están de acuerdo que la enfermedad tenga un significado vital. ünicamente los homéopatas y los que están en la onda d ela medicina cuántica lo aceptan. Lo que dices es muy cierto, en cualquier caso se tiene que tener en cuanta el sujeto de la enfermedada y dar un apoyo humano, no solo tecnológico.
      Un abrazo

      Eliminar
  3. Quería hacer otro comentario sobre Posguerra de Tony JUDT que tú recomendaste y que me ha llevado un mes llegar al final. Tenemos mucho que aprender de la historia de Europa, y en particular del resultado Europa y su forma de organizar la economía y la sociedad con respecto por ejemplo a Estados Unidos. Es una de las enseñanzas que he sacado, el componente social del progreso, más igualdad qué es lo que eso quiere decir a nivel de política y de economía, que no es el igualitarismo caricaturesco ni mucho menos. Simplemente que si a más gente le va mejor todos salimos ganando porque el "ambiente" social es más tranquilo y seguro. Y no que a un ramillete le vaya de escándalo mientras una masa se hunde en la miseria y nos tenemos que alegrar de que licenciados trabajen en verano poniendo cervezas. Que es lo que está pasando ahora.
    Es un libro que enseña mucho.
    También sobre los problemas de "memoria". Todos los países europeos los han tenido. Algunos los siguen teniendo. La segunda guerra mundial, el nazismo, el exterminio de los judíos, la ocupación de Francia en 1940...fueron hechos trauma´ticos que ha costado asimilar. Alemania y Francia se han tirado 50 ó 60 años sin querer ver como sociedad las cosas y llamar al pan pan y al vino vino.
    Esto consuela un poco, porque siempre es la queja de que aquí la sociedad se niega a ver en general las cosas, a informarse y enterarse. Hay estudios y publicaciones pero se vive a ritmo de tertulia televisiva, o esa, desastroso.
    He escrito sobre esos problemas de memoria y sobre lo que dice Tony JUDT de España. Poco pero atinado.

    http://sinmiedoalopusdei.blogspot.com.es/2014/07/ejercicio-de-memoria-europea.html
    Después de 1945 nuestro lugar fue el "rincón". Pero también tenemos nuestro papel en el concierto de las "naciones europeas" yen la Unión Europea-

    Lo que está claro es que estos trabajos de memoria hay que hacerlos para andar con fuerza hacia delante como sociedad.
    Y que cada generación debe hacer sus propios esfuerzos de memoria y en general.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Precisamente un amigo me hablaba el otro día de este libro, con el mismo entusiasmo que tú. Lo leeré cuando acabe todo los que tengo pendiente, que no es poco.Lo que dices de la memoria es fundamental, Ana, estoy totalmente de acuerdo.

      Eliminar
  4. Interesantísimo programa sobre un cancerólogo que es llevado, invitado por una paciente a conocer "in situ" la medicina ayurvédica, en India.
    El científico escéptico ante la eficiencia y ante la base científica de esa terapia oriental, sus preguntas, sus reflexiones, sus conclusiones

    http://future.arte.tv/fr/sujet/cancer-et-medecine-ayurvedique

    ResponderEliminar
  5. Luis,

    hablar desde la experiencia puede en estos casos dar argumentos a favor de las ideas y creencias que a uno lo sostienen. Como enfermo crónico de una enfermedad autoinmune llevo toda mi larga existencia entendiendo lo que tu argumentas muy bien en tu réplica a este libro que desconocía. Hay ideas que me parecen nefastas como eso de la positividad tan de moda hoy en día. Tal vez y en eso coincido plenamente se trata de no sentirse uno agredido por esa medicina y cultura médica que nos penaliza , nos culpabiliza y nos hace sentir meros objetos. Las numerosas veces que he estado en Hospital del Vall Hebrón a lo largo de los años sólo he encontrado hostilidad y desamparo ... El paciente es reconocido como un cuerpo de estudio y análisis sin más... Por otra parte estas tesis sobre las enfermedades como procesos o caminos hacia la salvación pienso que se alejan mucho de autores clásicos o no tan clásicos como Pierre Hadot y el cuidado de sí. La lucha personal que enfrento a Nietzsche no era la autocompasión cristiana al estilo de la película CAMINO sino esa voluntad de hacer con uno mismo lo que se quiera... El dolor es algo insufrible y que no ayuda para nada a vivir , todo lo contrario ...la resignación sólo convierte a los humanos en títeres de sus propias mentiras ... La medicina paliativa tal como escribió un amigo de Foucault en un excelente libro " Al amigo que no me salvó la vida" de Hervé Guibert o el libro de André Gorz , Carta a D . Creo y llevo tiempo pensando que esa visión medicamentalizada de la sociedad nos perjudica como seres humanos por perder la capacidad de decidir y hablar por nosotros mismos , no se trata de desautorizar la ciencia sino encontrar en nosotros mismos argumentos que no nos consuelen ni nos ayuden a adaptarnos mejor a lo que aprendemos a ser , todo lo contrario se trata de encontrar a pesar de eso que nos somete con la enfermedad , una forma de existencia , una forma de vida. Hay que luchar contra estas ideas maniqueas y perversas que nos convierten dentro de la sociedad neuronal en sujetos autoexplotados y autodominados por el lenguaje que se instaura en el sistema. Hace menos de tres meses cuando me encontraba de nuevo en el hospital observaba como esa forma de secuestro médico impedía ser yo mismo, mientras escuchaba un personal entregado a la causa recriminar las vidas contingentes que todos los que estábamos allí teníamos.... Gracias por tu post y buscaré el libro que recomiendas , un saludo

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Hola Xavier. Gracias por aportar tu experiencia y tus lúcidas rfelexiones. Totalmente de acuerdo contigo. El libro de Chiozza que vale la pena leer y seguro que te interesará mucho es "¿QUe es la enfermedad ? , que está en los libros de bolsillo de alianza editorial. Gracias también por los libros que recomiendas y que desconocía.
      Te doy mi e-mail lroca13@ono.com, a ver si nos vemos un día y tomamos un café juntos. Me ha dicho Dolors Alcántara que estás haciendo la tesis sobre la parrhesia en Foucault y yo estoy intentando escribir un libro comparando a Foucault y Hadot.Un abrazo

      Eliminar
  6. Lògicament no tot és esperit, ni matèria tan sols, hi ha un 50 % de cadascuna, que pot ampliar-se com en un miracle paradoxal i contradictori a un 99'9999 % lògicament l'acte sexual no existeix i l'inconscient no pot, de vegades sí, crear una malaltia sinó reforçar-la, tot i que gairebé tot és possible i jo ho miraria des de fora, com que la ciència és també una religió, un re-ligare de normes i conductes.
    Alhora que per a mi el símptoma és la pròpia vida, al meu anàlisi vaig fer dues frases que el resumeixen i que se m'escapen, però cada vegada trobe noves interpretacions i que va ser el colofó o la conclusió del meu anàlisi:

    El síntoma es la urgencia del deseo debido/da al desconocimiento del goce.
    El síntoma és la urgència del desig degut/da al desconeixement del gaudi.

    I fixa't que en català-valencià la paraula símptoma està en castellà.

    Per a mi no hi ha un sentit en la malaltia, però sí un sentit en el no-sentit, estic d'acord amb moltes de les premisses d'aquests senyors, però no en què el patiment siga un camí cap a res, si de cas per als individus que gaudeixen amb el saber, el dolor els seria útil per a gaudir del saber, per a saber, simplement si hi ha alguna cosa que crea és l'amor, i crear ho fem per a evitar el dolor, precisament, tot i que el misteri, la contradicció paradoxal de l'existència o de la mateixa realitat (dividir un segment infinitament per la meitat) ens diu que el sentit és una ingògnita que hem de posar, si volem, i si no no, és el nostre, en part, lliure albir, la nostra llibertat, tot i que alguns cauen en el nihilisme, però si poden pair-lo no és gens criticable.
    Jo ho ressumiria o la meua vida es resumiria en una cerca de l'amor, de l'acte sexual, de la comunicació, si et fixes passem el 99'9999 % de les hores del dia intentant comunicar-nos.

    Vicent

    ResponderEliminar
  7. Sobre el que has parlat de Jung i la seua teoria de l'ombra em sembla interessant però amb una excepció, parlar amb l'ombra institucionalitzada i quan el costum la faça inoperant, de tant en tant parlar amb l'ombra més profunda, transgredir al Pare, així sempre tenim un límit, que és eixe 99'9999 % al que podem arribar, no ja segons la religió, sinó segons la higiene espiritual i filosòfica, l'acte sexual no existeix.

    Vicent

    ResponderEliminar
  8. Creo que ese libro es producto de una lectura superficial de Freud. Muy frecuente por cierto.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Opta por Jung, de forma superficila o no, que ya se separó de Freud, aunque recibió su inlfuencia.

      Eliminar
  9. I així quan acceptem la nostra ombra més profunda passem pel complex d'Èdip, transgredim al pare i tornem a la mare, si no tenim a una dona en qui translladar eixa transgressió, fer de la transgressió una mort simbòlica, que és el que aprendrà el normòpata, normascle, normâle, o normal, el símbol amb la nova revolució de la consciència, l'histèric es castra i pot morir simbòlicament homosexualitzant-se, castrant-se, és la gran lliçó dels histèrics al món, els normals passen per una malaltia, no poden perdre el seu fal·lus, que és el penis i la idea de la seua absència. Després tots dos, normòpates i histèrics passen pel complex de castració, si són dones els passen a l'inrevés, els uns passant un període de convalescència i els altres superant el complex de castració, fins arribar a la seua dona novament o trobant una altra dona, que amb les relacions de desig del "El banquet" de Plató o Sòcrates es donen.

    Vicent

    ResponderEliminar
  10. I disculpa si em ric, l'Home és còmic, que deia Lacan, hi ha un acudit quan un està desesperat que diu: No sé si tirar-me al tren o al maquinista, he, he, he...

    Vicent

    ResponderEliminar
  11. Este comentario ha sido eliminado por un administrador del blog.

    ResponderEliminar

Temas

.LUIS ROCA JUSMET (20) .LUIS ROCA JUSMET. (1) ´ SATISFACCIÓN (1) ABRAHAM MASLOW. (1) AFECTO (5) AGUSTÍN LÓPEZ TOBAJAS (1) AGUSTIN BASAVE (1) AGUSTIN DE HIPONA (3) AGUSTIN GARCIA CALVO (2) AJOBLANCO (1) ALAIN (1) ALAIN BADIOU (7) ALAN WATTS (1) ALBERT CAMUS (4) ALBERT EINSTEIN (1) ALBERTO CABALLERO (1) ALBERTO LÓPEZ BASAGUREN. (1) ALBERTO ROYO (1) ALBERTO SANTAMARÍA (1) ALBERTO SILVA (1) ALDOUS HUXLEY (1) ALEGRÍA (2) ALEJANDRO TEITELBAUM (1) ALEXANDER KÒJEVE (3) ALEXANDER NEHEMAS (2) ALFONSO GALINDO (1) ALFRED HITCHCOCK (3) AMADOR FERNANDEZ-SAVATER (2) AMARTYA SEN (6) AMOR (2) AMSTERDAM (1) ANA AZANZA (1) ANA CARRASCO-CONDE (1) ANALISIS POLITICO (50) ANÁLISIS POLÍTICO (1) ANANDA K. COOMARASWAMY (2) ANARQUISMO (2) ANDITIYAS SORARES DE MOURA COSTA MATOS (1) ANDRÉ BRETÓN (1) ANDRÉ MALRAUX (1) ANDREA GREPPI (1) ANDREAS MALM (1) ANGEL DIAZ DE RADA (1) ANNA QUINTANAS (1) ANNE-MARIA THIESSE (1) ANTONI DOMÈNECH (2) ANTONI VICENS (1) ANTONIN ARTAUD (1) ANTONIO FERNÁNDEZ-TEIXIDÓ (2) ANTONIO AGUILERA (1) ANTONIO DAMASIO (10) ANTONIO FRANCISCO ORDOÑEZ (1) ANTONIO J. ANTON FERNANDEZ (1) ANTONIO MACHADO (6) ANTONIO MADRID PÉREZ (1) ANTONIO MIGUEL NOGUÉS (1) ANTONIO MUÑOZ MOLINA (1) ANTONIO ORIHUELA (1) ANTROPOLOGIA (5) ARISTOTELES (12) ARLIE RUSSELL HOCHSCHILD (1) ARNAULT SKOPRNICKI (1) ARNOLD i. DAVIDSON (10) ARTE (3) ARTE DE VIVIR (1) ARTE. (1) ARTUR RIMBAUD (1) ARTUR SCHOPENHAUER (17) ASEC/ASIC (1) ASUN PIE BALAGUER (1) ATEISMO (1) AUGUST COMTE (1) AUTOBIOGRAFIA (5) AUTORIDAD (4) AXEL HONNETH (4) AZAR (1) BALTASAR GRACIAN (2) BANSKY. (1) BARBARA RUIZ BALZOLA (1) BASHÔ (1) BÉATRICE HIBOU (1) BELLEZA (2) BENJAMIN CONSTAND (1) BERKELEY (1) BERLIN (1) BERNARD MANIN (1) BERTRAND RUSSELL. (1) BIOETICA (2) BIOPOLITICA (16) BRIAN GOLDWIN (1) BRUCE ROSENBLUM (1) BRUNO BETTELHEIM (1) BUDAPEST (1) BUDISMO (19) BUDISMO CHAN (1) BUDISMO ZEN (1) BUROCRACIA (1) BYUNG-CHUL HAN (1) CAPITALISMO (6) CARÁCTER (1) CARL J. JUNG (1) CARL J. JUNG ) (1) CARLO ROVELLI (1) CARLO SAVIANI (1) CARLOS CASTILLA DEL PINO (4) CARLOS JIMENEZ VILLAREJO (1) CARLOS LOSILLA (1) CAROLIN EMCKE (1) CATHERINE MALIBOU (1) CATHERINE MILLOT (1) CCOO (2) CESAR RENDUELES (1) CHANTAL MOUFÉE (1) CHARLES BAUDELAIRE (3) CHARLES TAYLOR (3) CHARLES TILLY (3) CHINA (6) CHRIS EALHAM (1) CHRISTIAN JAMBET (1) CHRISTIAN LAVAL (1) CHRISTINE ANGOT (1) CIBERESPACIO (2) CIBERGUERRA (1) CIBERSEXO (1) CICERON (1) CIENCIA (1) CIENCIA. (1) CINE (7) CINISMO (2) CIORAN (10) CIUDADANIA (1) CIUDADANO BIOLOGICO (1) CIUDADANOS (1) CIUTADANS (1) CLASES SOCIALES (1) CLAUDE LEFORT (13) CLAUDIO NARANJO (3) CLEMËNT ROSSET (9) CNT (2) COLECTIVO JUAN DE MAIRENA (1) COLETTE SOLER (1) COMUNISMO (3) CONCHA ROLDÁN (1) CONCIENCIA (1) CONFINAMIENTO (1) CONFUCIO (4) CORNELIUS CASTORIADIS (37) CORONAVIRUS (7) COSMOPOLITISMO (1) CREENCIA (1) CRISTIANISMO; (1) CUERPO (6) CUIDADO DE LOS OTROS (1) CULPA (1) CULTURA (2) DAMASCIO (1) DANI INGLADA (1) DANIEL BLANCHARD (1) DANIEL COHEN (1) DANIEL GOLEMAN (1) DANIEL KAHNEMAN (1) DARIAN LEADER (3) DAVID GRAEBER (1) DAVID H. FINKENSTEIN (1) DAVID HARVEY (1) DAVID HELD (1) DAVID HUME (8) DAVID LYNCH (1) DELIRIO (3) DEMOCRACIA (27) DEPORTE (1) DERECHO (8) DERECHOS HUMANOS (10) DESCARTES (12) DESEO (4) DESIGUALDAD (1) DESTINO (1) DIANA S. RAVINOVICH (1) DIDACTICA DE LA FILOSOFIA (1) DIGNIDAD (2) DIÓGENES. (1) DISPOSITIVO. (1) DOGEN. (1) DOLOR (7) DOMENICO LASURDO. (1) DOMENICO LOSURDO. (1) DOMENICO MORO (1) DONATELLA DI CESARE (1) DOROTEO SANTOS (1) DROGAS (1) DULCINEA TOMÁS CÁMARA (1) ECOLOGISMO (2) ECONOMIA CRITICA (6) EDGAR CABANAS (1) EDGARD MORIN (1) EDGARD STRAEHLE (1) EDGARDO CASTRO (1) EDUARDO GALEANO (2) EDUARDO GONZALEZ CALLEJA (1) EDUCACION (6) EJERCICIOS ESPIRITUALES (21) EL CUIDADO DE SI (3) EL VIEJO TOPO (2) ELEANOR ROSCH (2) ELISABETH ROUDINESCO (1) EMANUELE COCCIA (1) ÉMILE BENEVISTE (1) EMOCIONES (1) ENEAGRAMA (4) ENFERMEDAD MENTAL (1) ENRIC BERENGUER (1) ENRIQUE UJALDÓN (1) EPICTETO. (3) EPICUREISMO (4) EPICURO (1) EPICURO. (3) EPISTEMOLOGIA (8) ERASMO DE ROTTERDAM (1) ERC (2) ERICH FROMM (2) ERIK OLIN WRIGTH. (1) ERNEST JÜNGER (1) ERNESTO LACLAU (2) ERNESTO MILA (2) ERNST BERTRAM (1) ERNST CASSIRER (3) ERNST CASSIRER. (2) ERNST JÜNGER (7) ERNST TUGENDATH (1) ESCRITURA (1) ESCUELA DE KYOTO (1) ESPAÑA (1) ESPIRITUALIDAD (1) ESQUIZOFRENIA (1) ESTADIO DEL ESPEJO (1) ESTADO (3) ESTADO DE DERECHO (4) ESTER JORDANA (1) ESTETICA (3) ESTÉTICA (2) ESTOICISMO (11) ETA (5) ÉTICA (6) ÉTIENNE BALIBAR (3) EUGENIO TRÍAS (2) EUSKADIKO EZQUERRA (1) EUTANASIA (1) EVA GRANADOS (1) EVA ILLOUZ (5) EVAN THOMPSON (1) EXPERIENCIA (1) FALANGE (1) FANTASIA (1) FARÈS SASSINE (1) FEDERALISMO (2) FELICIDAD (4) FELIPE MARTINEZ MARZOA (12) FELIX GUATTARI (3) FÉLIX OVEJERO. (2) FÉLIX PÉREZ (1) FERDINAN DE SAUSSURE (1) FERNANDO COLINA (1) FERNANDO DIAZ (1) FERNANDO PESSOA (1) FERNANDO SAVATER (1) FERRAN LOBO (1) FERRAN PEDRET (1) FICHTE (2) FILOSOFIA (61) FILOSOFIA DE LA CIENCIA (6) FILOSOFIA DE LA CIENCIA. (2) FILOSOFIA DE LA CULTURA (5) FILOSOFIA DEL CUERPO (4) FILOSOFIA DEL LENGUAJE (5) FILOSOFIA ESPAÑOLA (2) FILOSOFIA FRANCESA (1) FILOSOFIA MORAL (27) FILOSOFIA MORAL. (5) FILOSOFIA Y CHINA (8) FILOSOFIA Y FISICA (2) FILOSOFIA Y LOCURA (7) FILOSOFIA Y MEDICINA (6) FILOSOFIA Y PSICOANALISIS (18) FILOSOFIA Y RELIGION (2) FLORENCIO DOMINGUEZ (1) FOC (2) FRANCESC GOMÁ (2) FRANCESC TOSQUELLES (1) FRANCIS GARCIA COLLADO (1) FRANCISCO J. VARELA (6) FRANCISCO JAVIER MERINO (1) FRANCISCO VAZQUEZ GARCIA (11) FRANÇOIS ANSERMET (3) FRANÇOIS CHENG (2) FRANÇOIS EWALD (1) FRANÇOIS JULLIEN (12) FRANÇOIS ZOURABICHVILI (2) FRANÇOISE DOLTO (3) FRATERNIDAD (1) FRED KUTTNER (1) FRÉDERIC GROS (1) FREDERICH ENGELS (1) FREUD. (1) FRITZ PERLS (1) GAIZKA FERNANDEZ SOLDEVILA (6) GEOGRAFIA (1) GEORGES BATAILLE (5) GEORGES CANGUILHEM (11) GEORGES DIDI-HUBERMAN (1) GEORGES GRODDECK (2) GERARD GUILLERAULT (1) GERARD MENDEL (2) GERARD SZWEC (1) GERARDO PISARELLO (2) GERD BAUMANN (3) GESTO POR LA PAZ (1) GILLAD ATZMON (1) GILLES DELEUZE (19) GILLES LIVOPETSKY (1) GIOGIO COLLI (3) GIORGIO AGAMBEN (7) GIORGIO COLLI (2) GIOVANNI ARRIGHI (3) GIOVANNI GURISATTI (1) GLOBALIZACION (4) GOCE (2) GOETHE (6) GOETHE. ANDRÉS SÁNCHEZ PASCUAL (1) GONÇAL MAYOS (1) GRÉGOIRE LALIEU (2) GUIA ESPIRITUAL (1) GUILLEM MARTINEZ (1) GUILLERMO DE OCKHAM (1) GUINEA ECUATORIAL (1) GURDIEFF (1) GUSTAVO BUENO (1) GUY DEUTSCHER (2) GUY STANFING (1) HAIKU (2) HANNA ARENDT (11) HANS VAHINGER. (1) HAQ (1) HEBERT MARCUSE (1) HEBERT SPENCER (1) HEGEL (8) HENRI CORBIN. (1) HERÁCLITO (1) HERVE TANQUERELLE (1) HINDUISMO (1) HINDUISMO. YOKO ORIMO (1) HISTORIA (4) HOLANDA (1) HOLDERLIN (1) HORACIO (1) HUMBERTO MARTURANA. (2) IAN HACKING (3) IAN PARKER (2) ICV (2) IDENTIDAD (3) IDENTIFICACIÓN (2) IDEOLOGIA (2) IDEOLOGÍA (1) IEPICUREISMO (1) IGNACIO ÁLVAREZ-OSSORIO (1) IGNACIO DE LOYOLA (2) IGNASI ALBADI (1) ILLYA PRIGOGINE (1) ILSETRAUT HADOT (1) IMAGINACIÓN (1) IMAGINARIO (9) IMAGINARIO SOCIAL (1) IMMANUEL KANT (48) IMMANUEL WALLERNSTEIN (12) INCONSCIENTE. (1) INDIA (3) INDIVIDUALISMO (1) INQUIETUD DE Sí (1) INTELIGENCIA EMOCIONAL (3) INTELIGENCIAS MÚLTIPLES (1) INTERCULTURALISMO (3) INVIERNO (2) IRÁN (1) IRENE MORENO (1) ISAAC NEWTON (1) ISAIAH BERLIN (1) ISLAM (2) IZQUIERDA (4) JACK KEROUAC (1) JACOBO MUÑOZ (1) JACQUES LACAN (72) JACQUES RANCIÈRE (29) JAIME PASTOR (1) JASON W. MOORE (1) JAUME ROURES (1) JAVIER PÉREZ ANDÚJAR (1) JAVIER PETEIRO (2) JEAN ALLOUCH. (4) JEAN FRANÇOIS BILLETER (6) JEAN LAPLANCHE (1) JEAN MARIE GUYAU (3) JEAN OURY (1) JEAN PAUL SARTRE (4) JEAN SERROY (1) JEAN-CLAUDE NANCY (1) JEAN-JACQUES ROUSSEAU (8) JEAN-LOIS BEAUVOIS (1) JEAN-PAUL SARTRE (2) JEANNE CARLIER (5) JEREMY BENTHAM (1) JEREMY CORBIN (1) JEROME KAGAN (1) JESÚS ESQUERRA GÓMEZ (1) JOAN FERRAN (1) JOAQUIN ABELLAN (1) JOHN GRAY (1) JOHN LOCKE (9) JOHN NART (1) JOHN RAWLS (3) JOHN READ (1) JOHN SCOTT (1) JOHN STUART MILL (29) JORDI AMAT (1) JORDI PIGEM (1) JORDI RIBA (4) JORDI ROCA JUSMET (2) JORDI SOLÉ (1) JORGE ALVAREZ YAGÚE (3) JORGE LUIS BORGES (1) JORGE ULNICK (1) JOSÉ ALVAREZ JUNCO (1) JOSE ANGEL RODRIGUEZ RIBA (1) JOSE ANTONIO CERRILLO (2) JOSE ANTONIO PEREZ TAPIAS (1) JOSÉ CORREDOR-MATHEOS (1) JOSE LUIS MARTIN RAMOS (1) JOSE LUIS MONEREO (1) JOSE LUIS MORENO PESTAÑA (9) JOSE Mª RUIZ SOROA (1) JOSE MANUEL NAREDO (1) JOSE MANUEL ROCA (1) JOSE MARIA ÁLVAREZ (1) JOSÉ MARIA GUTIERREZ (1) JOSE MARIA RUIZ SOROA (1) JOSE MARIA VALVERDE (1) JOSE Mº TORTOSA (1) JOSÉ ORTEGA Y GASSET (1) JOSÉ RAMÓN UBIETO (1) JOSEBA ARREGI (1) JOSEP ARAN (1) JOSEP FONTANA (1) JOSEP MARIA RAÑÉ (2) JOSEP MOYA (1) JOSEP NEEDHMAN (1) JOSU UGARTE (1) JUAN CAL (1) JUAN CARLOS RUIZ; ANTONIO CAMPILLO; ERNESTO CASTRO (1) JUAN CARLOS USÓ (1) JUAN COLOMAR (6) JUAN MANUEL NAREDO (1) JUAN ZURRIARRAÍN (1) JULIA SKLAR (1) JULIAN ARROYO (2) JULIAN MARÏAS (1) JUNG (2) JÜRGEN HABERMAS (1) JUSTICIA (2) KANT (2) KAREN AMSTRONG (1) KARL MARX (20) KARL POLANYI (1) KATE PICKETT (1) KENNETH APPIAH (2) KIERKEGAARD (1) KOJIN KARATANI (2) KORENT LORENTZ (1) KWAME ANTHONY APPIAH (4) LAO TSE (2) LAURA LLEVADOT (1) LEIBNITZ (2) LEIBNIZ (1) LENGUAJE (3) LENIN (2) LEON BLUM (1) LEOPARDI (1) LESLIE JAMISON (1) LEY (3) LIBERALISMO (12) LIBERTAD (12) LIGA CATALANA. (1) LIGA COMUNISTA (5) LIGA COMUNISTA REVOLUCIONARIA (3) LIONEL SHRIVER (1) LO REAL (4) LOCURA (1) LOGICA (2) LOREN M.MOSHER (1) LOUIS ALTHUSSER. (4) LUCAS ALDONATI.LUIS ROCA JUSMET (1) LUCIA GOMEZ (1) LUDWIG WITTGENSTEIN (9) LUIS ROCA JUSMET (68) LUIS BUÑUEl (1) LUIS CASTELLS (1) LUIS CHIOZZA (2) LUIS ROCA JUSMET (85) LUIS ROCA JUSMET. (1) LUIS VEGA REÑÓN (1) LUTERO (1) LYNNE RAMSAY (1) MAITE LKARRAURI (1) MALDAD (2) MANEL VILLAR (1) MANUEL ATIENZA (1) MANUEL FERNANDEZ BLANCO (1) MANUEL SACRISTAN (2) MAQUIAVELO (4) MARC PERELMAN (1) MARCEL REAL (1) MARCO AURELIO (5) MARCO DÍAZ MARSÁ (1) MARIA JOSÉ RAMOS (1) MARIO IZCOVICH (1) MARIO MONTINARI (1) MARK FISCHER (1) MARKUS GABRIEL (1) MARQUES DE CONDORCET (1) MARTIN ALONSO (5) MARTIN GARDNER (1) MARTIN HEIDEGGER (12) MASSIMO RECALCATI (12) MATERIALISMO (1) MATIAS MUGICA (1) MATTHEW STEWART (1) MAURICE MERLEAU PONTY (5) MAX WEBBER (1) MECANICISMO (1) MELAINE KLEIN (1) MENCIO (2) MICHAEL HARD (1) MICHEL FOUCAULT (158) MICHEL J.SANDEL (1) MICHEL LEIRIS (1) MIGUEL ABENSOUR (3) MIGUEL CANDEL (3) MIGUEL MOREY (6) MIGUEL POVEDA (1) MIGUEL RIERA (1) MIQUEL BASSOLS (1) MIQUEL ICETA (1) MIRCEA ELIADE (4) MÏSTICA (1) MITO (1) MOHAMED HASSAN (2) MONTAIGNE (4) MONTSERRAT GALCERAN (1) MONTSERRAT RODRIGUEZ (1) MUERTE (1) MUERTE DE DIOS (1) MULTICULTURALISMO (3) MULTINACIONALES (2) MÚSICA (1) NACIONALISMO (21) NAZISMO (2) NECESIDAD (1) NEOLIBERALISMO (17) NEPAL (1) NEUROCIENCIAS (11) NICOLAS REDONDO; FELIPE GONZALEZ (1) NICOLAS SANCHEZ VARELA (1) NICOLE LOREAUX (1) NIETZSCHE (81) NIHILISMO (4) NIKOLAS ROSE (14) NOAM CHOMSKY (1) OCTAVE MANNONI (3) ODIO (2) ONTOLOGIA (2) OPUS DEI (1) ORIENTACIÓN FILOSÓFICA (1) ORIENTALISMO (1) ORIOL LEIRA (1) ORTEGA Y GASSET (1) OSCAR ICHAZO (1) OTOÑO (1) OUPENSKY (1) PABLO DIAS MORLAN (1) PACO FERNANDEZ BUEY (1) PANDEMIA (5) PARANOIA (1) PARMÉNIDES (1) PARRESIA (3) PASCAL (1) PASIÓN (1) PASIONES (4) PASQUAL MARAGALL (1) PATERNIDAD (6) PAUL CEZANNE (1) PAUL CHACORNAC (1) PAUL RICOUER (8) PAUL VEYNE (1) PCE (3) PECADOS CAPITALES (1) PEDAGOGIA (9) PEDERASTA (1) PEDRO LAIN ENTRALGO (1) PERCEPCIÓN (2) PERE SABORIT (4) PEREZA (1) PERSONA. (2) PERSONALIDAD (2) PERU ERROTETA (1) PERVERSiÖN (1) PHILIP PETTIT (12) PHILIPPE ARIÈS (1) PHILIPPE PETTIT (1) PIERRE BAYLE (1) PIERRE CLASTRES (2) PIERRE DARDOT (1) PIERRE HADOT (46) PIERRE MACHEREY (2) PIERRE MAGISTRETTI (3) PIERRE MARTY (1) PIERRE ROSANVALLON (1) PLACER (6) PLATON (15) PLOTINO (1) PODEMOS (7) PODEMOS UNIDOS (1) PODER (1) PODER PASTORAL (4) POESIA (1) PONTY (1) POPPER (1) POPULISMO (2) PP (1) PRAGMATISMO.KARL POPPER (1) PRIMAVERA (2) PRIMO LEVI (1) PSC (10) PSICOANALISIS (21) PSICOANALISIS Y MEDICINA (5) PSICOANALISIS Y NEUROCIENCIAS (2) PSICOANALISIS. (5) PSICOLOGIA (10) PSICOLOGIA POSITIVA (1) PSICOSIS (4) PSOE (6) PSUC (5) PULSION (1) PULSIÓN DE MUERTE (3) QUENTIN SKINNER (1) QUIM MEILLASSOUX (1) RAFAEL BURGOS (3) RAFAEL LÓPEZ ROMO (1) RAFAEL POCH (1) RAMON CASARES (1) RAMÓN VALLS (1) RAYMOND ARON (1) RAYMOND DEPARDON (2) REBELIÓN (1) RECONOCIMIENTO (1) REINER SCHÜRMANN (1) RELIGIÓN (1) RELIGIÖN (1) REMO BODEI (2) RENÉ GUENÓN (3) REPUBLICANISMO (3) RESPETO (1) RESPONSABILIDAD (3) RICARDO ESPINOZA (2) RICHARD A. CLARKE (1) RICHARD P. BENTALL (1) RICHARD PEET (1) RICHARD RORTY (4) RICHARD RORTY. (2) RICHARD SENNETT (15) RICHARD WIKINSON (1) ROBERT CASTEL (1) ROBERT K. KNAKE (1) ROBERT MISRAHI (1) ROBERTO AUGUSTO (1) ROBERTO ESPOSITO (2) ROBERTO MUSIL (1) ROBERTO RODRIGUEZ (1) ROBERTO SAVIANA (1) ROGER BARTRA (1) RUDIGER DAHLKE (1) SALVADOR LOPEZ ARNAL (6) SAMI-ALI (2) SANDOR MARAI (1) SANDRA LAUGIER (1) SANTIAGO ALBA RICO (1) SANTIAGO CASTELLANOS (1) SANTIAGO LOPEZ PETIT (2) SELMA ANCIRA (1) SÉNECA (5) SËNECA (1) SENTIDO (1) SENTIMIENTO (1) SERGIO ADRIÁN PALACIO TAMAYO (1) SERGIO GALVEZ BIESCA (1) SEXUALIDAD (5) SHAKESPEARE (2) SHELDON S.WOLIN (2) SHIZUTERU UEDA (1) SIGMUND FREUD (41) SILVIA L.GIL (1) SIMBOLICO (6) SIMBÓLICO (1) SIMON ROYO (1) SIMONE WEIL (1) SIRIA (2) SISTEMA ELECTORAL. (1) SLAVOJ ŽIZEK (60) SOBERANIA (1) SOCIALDEMOCRACIA (7) SOCIALISMO: (2) SOCIEDAD (2) SOCIOLOGIA (6) SOCIOLOGIA. (14) SOCRATES (2) SÓCRATES (4) SÓCRATES. (4) SPINOZA (106) STEVEN B. SMITH (1) SUBJETIVACIÓN (1) SUICIDIO (2) SUJETO (3) SUPERYO. (1) TAISEN DESHIMARU (2) TAOISMO (6) TEMPERAMENTO (2) TEORIA POLITICA (103) TEORÍA POLíTICA (3) TERAPIA GESTALT (1) TERESA FREIXES (1) TERRORISMO (3) TERRY EAGLETON (3) THEODOR KALLIFATIDES (1) THOMAS HOBBES (13) THORDWARLD DETHLESFSEN (1) TIEMPO (1) TIM JACKSON (2) TOMÁS DE AQUINO (1) TOMAS MORO (1) TOMAS R. VILLASANTE (3) TONI NEGRI (1) TONY JUDT (5) TOTALITARISMO (2) TOUREAU (1) TRADICION Y MODERNIDAD (1) TRANSFORMACIÓN (1) TRANSICION (8) TRANSICIÓN (2) TRASTORNOS ALIMENTARIOS (2) TRIANGLE (1) TRISTEZA (2) TZEVAN TODOROV (2) TZVETAN TODOROV (1) UGT (1) VALENTIN GALVAN (1) VALOR (1) VEJEZ (1) VERANO (1) VERDAD (8) VERGUENZA (1) VIAJES (6) VICENTE SERRANO LOBATO (2) VICENTE SERRANO MARIN (5) VICTOR HUGO LÓPEZ MARTÍN (2) VIOLENCIA (2) VIRTUAL (1) VITALISMO (1) VOLKER PERLING (1) W.O. QUINE (1) WALTER BENJAMIN (1) WILHELM REICH (1) WILHELM SCHMID (1) WOODY ALLEN (1) XAVIER PAVIE (2) YIHADISMO (3) ZEN (1) ZENÓN (1) ZHUANGZI (4) ZYGMUND BAUMAN (5)